याक्थुंग मुन्धुम

1371
  • १, याक्थुंगबा हरुको धर्म युमा साम्यो|
  • २, याक्थुंग बा हरुको धर्म शास्त्र मुन्धुम हो |
  • ३, प्राचिन काल देखिनै मुन्धुम थियो |
  • ४, याक्थुंगबा हरुको मुन्धुम थुरथुर बेद हो
  • ५, याक्थुंगबा हरुको सर्बोच्वा ईश्वर तागेरानिन्वाफुमांग युमा लाइ मानिन्छ |
  • ६,घर को मूल थाममा पुजा गरिन्ने देउतालाई अक्वामा भनिन्छ |
  • ७, बाग र याक्थुंगबा को सम्बन्ध दाजु भाइ थियो |
  • ८ याक्थुंगबा पहिलो स्त्री मानब मुजिना खयंगना हो |
  • ९, याक्थुंगाबा को प्रथम पुरुस सुसुंगे लालंगे हो |
  • १०, याक्थुंगबा हरुलाई समुन्द्री अधिबेरी बाट जल प्रलय भएको बेला बचाउने सोधुन्गें लेप्मुहांग हो|
  • ११ , याक्थुंगबा हरुले बनको देउता लाइ तांगफुंगना लाजेदंगबा सिङ्गबंग दंगाबा भनिन्छ
  • १२, याक्थुंगबा हरुले घर भित्र पुज्ने देउता युमा, , केम्बा, युम मेंजा सा पिच्म्मा , मिखु केजाबा , कप्पो थुंगदा मांग
  • १३, मानिस मृत्यु पछी हंगसाम |
  • १४, याक्थुंगबा हरुको मृत्यु पछी स्वार्गीय मा पुराउने बिधि गरिन्ने लाइ साम्सामा भनिन्छ |
  • १५, याक्थुंगबा हरुको चुला मा गाडिन्ने ति वाट ढुङ्गा सुमाहलुंग भनिन्छ |
  • १६, याक्थुंगबा हरुको अंश बंडा गर्दा साधमा गाडीन्ने ढुङ्गा लाइ खामसेलुंग भनिन्छ |
  • १७, राज्य बाट रजौटा हरु छुट्टिंदा साध को रुप मा गाडीन्ने ढुङ्गालाइ हंगसेलुंग भनिन्छ |
  • १८, याक्थुंगबा हरुको चिहानको माथि लाश को सिरमा गाडीन्ने ढुङ्गालाइ लाइ सो;लुंग भनिन्छ |
  • १९, याक्थुङ्गबाहरुको मुन्धुम मा ८ बिध्द्वन हरु सावा येत्हांग हो |
  • २०, याक्थुंगबा हरुको पहिलो फेदंगमा फुंगजिरी फुंगगाप्पो हुन्|
  • २१, याक्थुंगबा को भुइँ फुतुवा सम्बा मुजोलुंग खेजोलुंग सम्बा हुन् |
  • २२,याक्थुंग बा को पहिलो सम्बा साजुवेत मुंगदावेत सम्बा हुन्|
  • २३,याक्थुंगबा को पहिलो सोघा सुगुप मार्ने येबा येमा माक्चिरी माच्चिसो येबा फाजिरी फायाक्सो येमा हुन् |
  • २४,याक्थुंगबा को पहिलो अङ्गसी सुनामोल मिक्वा खोला को हुन् |
  • २५, सुनामोल का अङ्गसी याक्थुंग बंशका केदेम थिए |
  • २६,लोकंदी लाइ याक्थुंग भाषामा मेक्केसमा भनिन्छ|
  • २७,याक्थुंगबा हरुको तेन्धाम मेखिम सकिए पछी बुहारीले पकाएको खाना लाइ पाङ्गलि हुक्वा भनिन्छ |
  • २७, याक्थुंगबा हरुको तेन्धाम मेखिम सके पछी बुहारी पट्टि बुझाउने कोशिली लाइ मेत्खिम सालंग बिहा सारंग भनिन्छ|
  • २९,याक्थुंगहरुको युप्पारुंग तोम्मरखोला याम्बिरी यांगथावा बाट सुरु भएको हो |
  • ३०,याक्थुंगबा हरुको नानि जन्मे पछी नाम राखिन्ने विधिलाई यांगदंग फोंग्मा भनिन्छ|
  • ३१, याक्थुंग मुन्धुमी भाषा मा तम्मोर खोला लाइ याम्बिरी यांगथावा भनिन्छ|
  • ३२, याक्थुंग मुन्धुमी भाषामा फवाखोला लाइ याभालुंग फवामा भनिन्छ|
  • ३३, याक्थुंग मुन्धुमी भाषा मा मेवाखोला लाइ कात्तेकुम मिक्वा भनिन्छ|
  • ३४, याक्थुंग मुन्धुमी भाषा मा मैवाखोला लै सिन्दोलुंग मैवा भनिन्छ|
  • ३५, युप्पारुंग बिहाको बैना हो|
  • ३६, याक्थुंगबा हरु मृत्यु भए पछी खानु बार्नु पर्ने नुन तेल खोर्सानी लसुन अदुवा बेसार माछा मासु अन्डा |
  • ३७,चखोबा साम्मांग लाइ धनकुटा चौबिस बाट मानिन्छ |
  • ३८,याक्थुंगहरुको सबा सम्मांग हेम्ब्या थरिको उत्पत्ति मानिन्छ |
  • ३९,याक्थुंगहरुको मेफ्रामा पुजा गर्दा गाइ को बाच्छी बलि चढाउने मुन्धुम मा छ |
  • ४०,याक्थुंगबा हरुको थेमांग पुजा तम्मोर मेवा खोला तिर गर्छन |
  • ४१,याक्थंगबा हरुको थेमांग पुजा गर्दा मुन्धुम अनुसार गाइ को कोरली पुजा गर्ने छ|
  • ४२,याक्थुंगबा हरुले वरक्मा पोखरी देबी को पुजा गरिन्छ|
  • ४३, याक्थुंगबा हरुले वरक्मा लाइ मिवाखोला वरक्मा भेटाएर पुजा गर्न थाले|
  • ४४ याक्थुंगबाहरुको पयंगलुंग मांग लाइ तबेबुंग हरुले चिन्यो|
  • ४५,पयंगलुंग मांग लै लाप्चे जातिको देउता को रुप मानिन्छ|
  • ४६,याक्थंगबा हरुले ढुंगदुंगे मिक्केदंग सावा हरुले भेटेर पुजा गर्नु थाल्यो|
  • ४७, दुंगदुंगे मिक्केदांग सावा हरुले फंगफगदेन मिवाखोला भेटायो|
  • ४८, मिक्केदांग सावाले ढुंगदुंगेलाइ भेट्न अगाडी (फागो ,चोंगबंग , थोप्रा,थालंग, )हरुलाई भेटेको थियो|
  • ४९ ,ढुंगदुंगेलाइ बलि दिदा तिन बर्से बोका र भाले चधैंछ|
  • ५०,ढुंगदुंगेलाइ बलि दिदा जिउदै भुडी चिरेर चढाईन्छ|
  • ५१,तक्संगबा देउता लाइ नेपालीमा लेक को देउता भनिन्छ |
  • ५२,तक्संगबा को बास्ने ठाउ हिमाल पर्बत हो|
  • ५३,तक्सगबालाई तांगहंग र पेंगहंग हरुले पहिचान गरि पुजा गर्न थाल्यो |
  • ५४,खंजुमा मदेश मैदान को देउता हो |
  • ५५, तम्मोर खोला को छिरुवानी मा लुकेर बस्ने मान्छे खाने राक्षसानी लाइ पोमु केच्छांग ले ,मार्यो |
  • ५६,पोमे केच्छंग ताप्लेजुंग हाम्पंग निगुरादीन को हो|
  • ५७,जमिनको देउता लाइ खाम्जिरी खाम्बोंगमा भनिन्छ|
  • ५८,बिउ बिजन छर्ने देउता लाइ याभुंगेन याभ्रुंगवा भनिन्छ|
  • ५९,कपेट देउता तिब्तियन जातिको देउता मानिन्छ|
  • ६०,याक्थुंग भासा मा कपेट लाइ चिन भनिन्छ|
  • ६१, लाशाहंग तिब्बत को राजा थियो|
  • ६२, लाश हंग को बाबुको नाम मुक्केगुवा मुनाहंग थियो|
  • ६३,लाशाहंगको हत्या लामा लालुंग पाल्दोर लामाहरुको समुह ले गर्यो|
  • ६४,लाशाहंग युमा धर्म मान्थियो|
  • ६५,लाशाहंग लाइ बौध धर्म दबाएको मा हत्या गर्यो|
  • ६६,लाशाहंग को हत्या पछी चांगवाहांग उवाहांग को भाइ राजा भयो|
  • ६७,याक्थुंग लाजेमा सदाको लागि बस्ने लाशाहंग को सन्तान माबोहंग थियो|
  • ६९,माबोहंग तिब्बत बाट पसे पछी ताप्लेजुंग को तम्मोर् खोला को मामंगखेमा मा राजधानी बनाए |
  • ७०,साम्दुरा फुरुम्बो र पालुंगवा बंशिकोयाक्थुंग पुर्ख हुन्|
  • ७१,लाशाबंसी चेम्जोंग याक्थंग थरको गड चेम्फुजोंग हो|
  • ७२,कन्देंग हंग सिचुवान युनान चिन को भू भाग को राजा थियो |
  • ७३,सांगधुगेंन सन्तन सेरेंग याक्थुंगबा लाइ बुझिन्छ|
  • ७४,मुन्धुंगेको सन्तान भनेर लिवांग लाइ बुझिन्छ
  • ७५,लाप्सांगहिंग को सन्तान भनेर फुरुम्बो याक्थुङबा लाइ बुझिन्छ |
  • ७६,फेन्दिहांग को सन्तान भनेर पालुवा लाइबुझिन्छ||
  • ७७,लाप्सिहांग र फेदेंमिहांग को आमाको नाम कारांगथाङ्गमा हो|
  • ७८,मुरेगन को सन्तान फेन्दुवा मादेन र यक्सो हरु लाई बुझिन्छ |
  • ७९,थाप्यियाको सन्तान खोयांग बंशी भनेर बुझिन्छ|
  • ८०,पोपेनहांग को सन्तान आवजंग हरु भनेर बुझिन्छ|
  • ८१,साप्मेनहंग को सन्तान भनेर फोम्बो सिङ्गथा भनेर बुझिन्छ |
  • ८२,हान्ग्युम्बा को सन्तान भनेर फागो वनेम हरुलाई बुझिन्छ |
  • ८३,बोरिंगेको सन्तान भनेर थलंग बुझिन्छ|
  • ८४,सोधुंग हंग को सन्तान भनेर सेंदांग लाइ बुझिन्छ|
  • ८५,सिदिंग इंग को सन्तान भनेर फेदाप लाइ बुझिन्छ
  • ८६,लाइवा लातिवा र तुइवा को सन्तान भनेर नेम्बांग हरुलाई बुझिन्छ

नोगेन रो मैले सुने अनुसार लेखेको है thank you.

भुमि सौदेन लिम्बु

ताप्लेजुंग सिकैचा याभालुंग फावामा